Đào tạo trẻ miền Tây được thúc đẩy toàn diện, niềm vui bóng đá đã bén rễ và phát triển mạnh mẽ

Bài viết/ Tác giả: Tả Thụy Chiều ngày 12 tháng 12, giải giao lưu bóng đá thiếu niên “Cúp Đào tạo trẻ miền Tây” lần thứ hai đã kết thúc tại thành phố Bích Tích, tỉnh Quý Châu. Tám đội tuyển nam nữ U14 đến từ các khu vực thí điểm xây dựng hệ thống đào tạo bóng đá thể thao kết hợp miền Tây gồm Yên Biên, Cám Châu, Mai Châu, Lương Sơn, Bích Tích, Chí Đan, Y Lý và Khách Sát đã trải qua bảy ngày tranh tài với 40 trận đấu sôi động, thể hiện rõ tốc độ phát triển toàn diện của đào tạo trẻ miền Tây cùng những kết quả bước đầu của công tác thí điểm.

Là một giải đấu thương hiệu chuyên phát triển bóng đá thiếu niên miền Tây, “Cúp Đào tạo trẻ miền Tây” đã thành công liên tiếp hai kỳ, không chỉ khai thác và bồi dưỡng nhiều tài năng tiềm năng tại cơ sở mà còn dùng giải đấu làm cầu nối thúc đẩy chia sẻ và hợp nhất nguồn lực bóng đá khu vực miền Tây, trở thành cây cầu quan trọng để tăng cường sự kết hợp giữa thể thao và giáo dục, cũng như thúc đẩy giao lưu thể thao vùng miền.

Sau khi thành phố Vũ Hán đăng cai tổ chức giải đầu tiên, giải năm nay do Hiệp hội Bóng đá Trung Quốc và Quỹ Phát triển Bóng đá Trung Quốc chủ trì lần đầu tổ chức tại các khu vực thí điểm, được Sở Thể thao tỉnh Quý Châu và chính quyền thành phố Bích Tích đảm nhận. Giải đấu mới mẻ này sẽ được tổ chức luân phiên hàng năm tại các khu vực thí điểm.

Bao gồm cả hai vùng quê bóng đá nổi tiếng Mai Châu và Yên Biên, các địa phương này còn gặp nhiều khó khăn về kinh tế, thiếu hụt nguồn vốn chuyên biệt và nhân lực chuyên môn, là vấn đề chung của 8 khu vực thí điểm hiện nay. Tuy nhiên, cùng với việc triển khai liên tục công tác thí điểm, các trung tâm đào tạo trẻ ở 8 khu vực đều được nâng cấp toàn diện về phần mềm và phần cứng, mảnh đất bóng đá rộng lớn miền Tây đã nhận được sự quan tâm và đầu tư từ cấp quốc gia và địa phương. Là một phần của bóng đá Trung Quốc, đào tạo trẻ miền Tây đã thay đổi động cơ và đang tiếp tục phát huy sức mạnh bền bỉ.

Xét về kết quả thi đấu tại giải lần thứ hai, đội nữ Mai Châu và Cám Châu tiếp tục giữ vững hai vị trí đầu bảng, nhưng trận chung kết hòa 0-0 và phân thắng bại bằng loạt sút luân lưu cho thấy quyết tâm bứt phá và đầu tư sâu cho đào tạo trẻ của Cám Châu, cũng như xu hướng cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các khu vực thí điểm. Đội nữ Khách Sát giành chiến thắng 2-1 trong trận tranh hạng ba trước Bích Tích, tiến bộ rõ rệt so với lần trước.

Trận chung kết nam diễn ra giữa Khách Sát và Bích Tích, hai đội hòa 1-1 sau thời gian chính thức, và đội chủ nhà thua 4-5 trên chấm luân lưu. Trong khi đó, hai đội vô địch và á quân mùa trước là Mai Châu và Cám Châu chỉ gặp nhau ở trận tranh hạng ba, kết quả Mai Châu thắng 4-0. “Trận chung kết rất hấp dẫn, từng cầu thủ ra sân đều thi đấu xuất sắc,” huấn luyện viên đội nam Khách Sát, Y Lị Á, chia sẻ, “Đối thủ đã mang lại cho chúng tôi sự nhận thức mới, dù thua thiệt về chiều cao và thể hình nhưng mỗi người đều hiểu rõ nhiệm vụ của mình.”

▲ Huấn luyện viên đội nam U14 Khách Sát Y Lị Á

Y Lị Á cho rằng chiếc cúp vô địch có ý nghĩa đặc biệt đối với sự phát triển mạnh mẽ của đào tạo trẻ Khách Sát, là nguồn động viên lớn cho đội hiện tại, các đội trẻ hơn và toàn bộ khu vực Khách Sát. Đáng chú ý, đội nam Khách Sát tận dụng quy định “được thay 9 người mỗi trận” của giải giao lưu, trong lượt cuối vòng bảng gặp Mai Châu đã thay cùng lúc 7 cầu thủ chủ lực ở phút 60, chiến thuật thay người hiếm thấy này mang lại hiệu quả bất ngờ khi đội Khách Sát bị dẫn 2 bàn vẫn giữ được sức mạnh, gỡ hòa và còn có thêm cơ hội phân định thắng thua trên chấm luân lưu.

Cuối cùng, khu vực Khách Sát giành chức vô địch nam, huy chương đồng nữ; đội trưởng Mại Mại Đề Giang - Mã Mộc Đề Giang được bầu là cầu thủ nam xuất sắc nhất, Y Mi Nhiên Giang - A Bố Đồ Ai Ni được chọn là thủ môn xuất sắc nhất, 4 cầu thủ nam vào danh sách “Ngôi sao tương lai”, trở thành một trong những người thắng lớn của “Cúp Đào tạo trẻ miền Tây” năm nay. Thành phố Mai Châu giành chức vô địch nữ và huy chương đồng nam, Chu Diễn Hoa được bầu là cầu thủ nữ xuất sắc nhất, 5 cầu thủ nữ được chọn vào “Ngôi sao tương lai”.

▲ Mại Mại Đề Giang - Mã Mộc Đề Giang nhận giải cầu thủ xuất sắc nhất, Y Mi Nhiên Giang - A Bố Đồ Ai Ni nhận giải thủ môn xuất sắc nhất

Sau trận chung kết nam, các cầu thủ Bích Tích rơi nước mắt nhưng không chịu khuất phục. Khi toàn đội quây thành vòng tròn, tiền đạo Vương Dực Thành hét lớn: “Phải tin vào bản thân, lần này thua trên sân nhà, lần sau gặp Khách Sát hay đội mạnh khác, chúng ta sẽ cùng nhau thắng lại.” Trong loạt sút luân lưu, cầu thủ ghi 9 bàn trong 5 trận này đã nén áp lực lớn để ghi bàn mở tỷ số.

Vương Dực Thành và Trương Vũ Báo cùng được chọn vào danh sách 22 “Ngôi sao tương lai” của giải đấu, cả hai đều là thành viên và người hưởng lợi từ việc Bích Tích trở thành khu vực thí điểm đào tạo trẻ. Từ tiểu học, hai người đã chơi cùng nhau. Giai đoạn chuyển cấp từ tiểu học lên trung học cơ sở, họ chuyển đến Bích Tích để tận dụng điều kiện và tài nguyên tốt hơn của trung tâm đào tạo trẻ Bích Tích.

▲ Vua phá lưới giải đấu, cầu thủ số 10 đội nam U14 Bích Tích Vương Dực Thành

Tiền vệ Trương Vũ Bá năm nay từng được triệu tập vào trại tập trung đội tuyển U13 quốc gia. Sau khi trải nghiệm thế giới bên ngoài, anh tập luyện chăm chỉ hơn và học hành nghiêm túc hơn. Anh muốn chuẩn bị tốt cho cả con đường bóng đá chuyên nghiệp hoặc học đại học. Mục tiêu của Vương Dực Thành là “vào đội tuyển quốc gia”. Rời xa cha mẹ đến Bích Tích được hơn một năm rưỡi, anh cảm thấy trình độ tập luyện, kinh nghiệm thi đấu, sự tự lập và khả năng tự quản lý bản thân đều được nâng cao.

▲ Tiền vệ đội nam U14 Bích Tích Trương Vũ Bá

Cầu thủ ghi bàn xuất sắc nhất nhóm nữ, tiền đạo đội Y Lý Mễ Nhạc Ban - Á Nhã Mại Đề cũng ghi được 9 bàn thắng, ngoài niềm vui, cô còn quan tâm đến những điều học được từ các trận đấu và đối thủ. Dù thua đậm trong trận vòng bảng gặp Mai Châu, cô không chỉ mở tài khoản bàn thắng mà còn được chứng kiến kỹ thuật chân và khả năng quan sát xuất sắc của tiền vệ Mai Châu Chu Diễn Hoa.

▲ Cầu thủ nữ xuất sắc nhất đội nữ U14 Mai Châu Chu Diễn Hoa, thủ môn xuất sắc nhất Quách Tử Phi

Trước khi lên đường, Mễ Nhạc Ban đã giữ thái độ: “Mỗi trận đấu học hỏi nghiêm túc, chơi hết mình.” Cô dự định sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở sẽ học tiếp trung học phổ thông tại trường số 8 Ỷ Ninh, nơi có thể tiếp tục chơi bóng. “Tương lai, tôi muốn vào đội tuyển quốc gia.” Kể từ khi xem World Cup Qatar 2022 và chứng kiến Cristiano Ronaldo thi đấu hết sức vì Bồ Đào Nha, cô cảm thấy đó chính là hình mẫu mình mong muốn.

Mễ Nhạc Ban bắt đầu chơi bóng từ lớp ba tiểu học. Trước khi Y Lý trở thành khu vực thí điểm, cô đã phải chơi bóng cùng các bạn nam trong thời gian dài. Trên mảnh đất đầy nhiệt huyết bóng đá đó, các cô gái chơi bóng vẫn là thiểu số. “Ở độ tuổi này, số cầu thủ nữ có thể lựa chọn chưa đến 40 người.” Huấn luyện viên chính Y Lợi Hạ Thế cho biết, phần lớn cầu thủ là trẻ dân tộc Duy Ngô Nhĩ, cũng có trẻ dân tộc Kazakh và Uzbek, nhưng không có một em người Hán nào. “Dù vậy, nhiều phụ huynh dân tộc thiểu số cũng chưa chắc đã hiểu và ủng hộ con gái chơi bóng.”

▲ Huấn luyện viên đội nữ U14 Y Lý Y Lợi Hạ Thế, cầu thủ ghi bàn xuất sắc nhất Mễ Nhạc Ban

Hiện tượng mất cân bằng tỷ lệ nam nữ trong đào tạo trẻ được phản ánh ở mức độ khác nhau tại 8 khu vực thí điểm. Ngoài Y Lý được công nhận là có môi trường bóng đá dân gian tốt, Yên Biên cũng tồn tại hiện tượng này. Trong hai đội Yên Biên tham dự “Cúp Đào tạo trẻ miền Tây” lần này, đội nam gần như toàn bộ là người dân tộc Triều Tiên, còn đội nữ thì ngược lại, phần lớn là cầu thủ người Hán.

Theo huấn luyện viên đội nữ Yên Biên Trương Khánh Hoa, ở thành phố Yên Cát có rất ít đội nữ được đào tạo bài bản, trong khi hai huyện vùng sâu vùng xa lại có tinh thần phát triển bóng đá nữ rất cao. “Tình trạng ít cầu thủ nữ đang dần thay đổi, lãnh đạo Yên Biên rất quan tâm vấn đề này.” Cựu hậu vệ nổi tiếng giải hạng A nói, “Dù các em tiến bộ từng ngày ở Bích Tích, nhưng chúng tôi phải tăng tốc, mở rộng phạm vi phổ biến bóng đá nữ.”

So với đó, tỉnh Tứ Xuyên, khu tự trị dân tộc Di Lương Sơn có nhiều cô gái chơi bóng hơn. Đội nữ gồm 20 thành viên đến từ 5 huyện, phần lớn là trẻ nông thôn, trong đó 15 người dân tộc Di, 5 người dân tộc Hán. Huấn luyện viên Lý Bổn Cường cho biết, mô hình “6+3+1” tại các khu vực thí điểm đã tạo ra con đường học vấn cho trẻ chơi bóng ở Lương Sơn. “Phụ huynh nông thôn chưa chắc đã hiểu bóng đá, nhưng nếu chơi bóng có thể vào được trường trung học và đại học tốt, họ sẽ yên tâm.”

Mười năm trước khi dẫn đội nữ, Lý Bổn Cường phải nhiều lần trao đổi với phụ huynh để tìm kiếm tài năng. “Giờ đây nhiều phụ huynh chủ động đưa con đến, để chúng tôi xem xét liệu có triển vọng phát triển hay không.” Bóng đá Lương Sơn đã không còn bị xem thường trong tỉnh, lần này đến chủ yếu để học hỏi và giao lưu, cùng các đội bạn trong khu vực thí điểm cảm nhận không khí giải đấu, mở rộng tầm nhìn, “những điều học được sẽ được chia sẻ lại với đồng đội, cũng là sự thúc đẩy cho các đội huyện.”

Lần thứ hai dẫn đội tham dự “Cúp Đào tạo trẻ miền Tây”, Lý Bổn Cường có những trải nghiệm cá nhân. “Tôi thấy giải lần thứ hai, kỹ thuật của 8 khu vực thí điểm đều được nâng cao so với lần trước.” Thậm chí hoàn toàn phá vỡ ấn tượng mà ông có khi ở Vũ Hán, “Tôi tưởng đội mình lần này đã đủ tốt, nhưng đến Bích Tích mới nhận ra đội vẫn chưa trưởng thành đủ.”

Công tác thí điểm cũng đã tiếp thêm sinh lực lớn cho đào tạo trẻ tại Cám Châu, tỉnh Giang Tây, hình thành mô hình phát triển đào tạo trẻ “một trung tâm nhiều cơ sở”. Huấn luyện viên trưởng Trần Kiếm Tiên cho biết, trước đây bóng đá tại các huyện Định Nam, Vu Đô của Cám Châu phát triển khá đặc sắc, hiện trung tâm đào tạo trẻ cấp thành phố Cám Châu sắp được đưa vào sử dụng, bóng đá thiếu niên tại các khu vực trung tâm như Chương Cương phát triển nhanh chóng, sự phối hợp đa phương và cạnh tranh lành mạnh thúc đẩy trình độ bóng đá thiếu niên Cám Châu ngày càng nâng cao.

Khi nói về lý do đội nam và nữ Cám Châu tiến bộ nhanh chóng trong các khu vực thí điểm miền Tây, các huấn luyện viên đều nhất trí rằng: tập luyện với cường độ cao và lượng vận động lớn, cùng các trận đấu chất lượng là không thể thiếu. Được biết, đội nữ hiện tập luyện 7 ngày một tuần, thường tập hai buổi mỗi ngày cuối tuần; đội nam tập hai buổi mỗi ngày: buổi sáng trước giờ học tập các kỹ năng cơ bản, buổi chiều sau giờ học tập chiến thuật và kỹ chiến thuật.

Ngoài việc giao lưu và cạnh tranh nội bộ giữa các khu vực thí điểm, để cùng nâng cao và thúc đẩy tình hữu nghị, các khu vực thí điểm miền Tây còn tổ chức các trận đấu giao hữu. Năm nay, trung tâm đào tạo trẻ Bích Tích và Chí Đan được mời đến Y Lý, giao lưu bóng đá tại Bắc Kinh, trao đổi kỹ năng. Đội nam nữ Y Lý đã phải đổi ba chuyến tàu cao tốc trên hành trình Y Lý - Urumqi - Quảng Nguyên (Tứ Xuyên) - Bích Tích (Quý Châu), tổng thời gian di chuyển hơn hai ngày. Khoảng cách xa xôi không làm giảm nhiệt huyết lớn lao. Mặc dù cùng bảng với Mai Châu và Cám Châu, đội nữ không thể tiến xa hơn, nhưng huấn luyện viên chính Y Lợi Hạ Thế nói: “Chúng tôi rất muốn thi đấu những trận như thế này, ở Tân Cương không bao giờ gặp được đối thủ có trình độ như vậy.”

Thái độ của Y Lợi Hạ Thế đã phản ánh đúng mục đích ban đầu của giải đấu. Giám đốc Sở Thể thao Thanh thiếu niên Quốc gia Lý Huy cho biết, “Cúp Đào tạo trẻ miền Tây” là giải đấu được thiết kế riêng cho trẻ em ở các khu vực thí điểm đào tạo bóng đá thể thao kết hợp miền Tây, là một sân chơi giao lưu và trình diễn. Sau hai năm triển khai công tác thí điểm, đã đạt được một số kết quả bước đầu, “Chúng tôi hy vọng bóng đá sẽ bén rễ và phát triển tại những khu vực này, giúp các em phát triển toàn diện và khỏe mạnh.”